Bữa cơm sum vầy của gia đình bạn vào dịp cuối năm bao giờ cũng có món bánh xèo vỏ

Bạn tôi là gã trai ít nói. Trong những cuộc cà phê cũng thường ngồi nghe nhiều hơn kể chuyện về mình. Vậy mà một bữa khi chúng tôi ngồi bàn chuyện về quê ăn Tết, kể những món ăn mẹ làm thì bạn lôi ra một tấm ảnh trong điện thoại ra khoe: “Ba tao làm đó. Năm nào tất niên ba tao cũng đổ bánh xèo. Loại bánh xèo vỏ không có nhân. Quê tao tháng Chạp hay những ngày đầu năm lạnh lắm. Cứ ngồi trong bếp, xé miếng bánh xèo ba đổ, chấm vào chén mắm nêm dằm ớt là ấm từ trong ra ngoài…”.

“Vậy chứ mẹ mày đâu?” – một đứa trong đám buột miệng. Bạn nhìn xa xăm bảo má về miền mây trắng lâu lắc rồi, tính ra cũng mười năm căn bếp nhà bạn không được chăm chút bởi bàn tay của má. Rồi bạn kể chuyện nhà mình cho chúng tôi nghe:

Nhà có ba anh em, hồi má mất, đứa em út đang học lớp 10. Năm đầu tiên, cái khoảng trống mênh mông má để lại được khoét sâu khi nhà hàng xóm mua về cặp bông vạn thọ chưng tết trước sân. Rồi những người đàn bà trong làng ra vườn cắt lá chuối vào làm bánh tét, rang nếp làm bánh in… Ba ngồi rít thuốc, dáng ba trầm ngâm, mấy đứa ngồi im ngó ba rồi ngó qua khoảng sân nhà hàng xóm rộn rã tiếng cười.

Thằng Út nói: “Phải chi má còn sống anh hai anh ba hen, kiểu chi má cũng đổ bánh xèo ăn đã đời”. Ba nghe xong, dụi tắt điếu thuốc, cười với đám con: “Chiều nay đổ bánh xèo ăn đi mấy đứa”.

Bạn kể năm đó tưởng mất Tết rồi nhưng căn bếp lại lách tách củi lửa. Ba hồi trước hiếm khi nấu ăn, bàn tay đi làm ruộng làm đồng xù xì ít khi đụng đến nồi niêu. Chiều đó, bột gạo văng tùm lum trên bếp, dính cả trên trên mớ củi đang cháy, dính cả lên tóc ba… Mấy cái đầu ba cho nhiều bột quá thành ra cái bánh dày cui, cháy phía dưới mà bên trên không chín.

Ba chạy qua nhà thím Ba hàng xóm hỏi cách đổ bánh xèo sao cho ngon. Học được bí kíp, những cái sau dẫu không tròn trịa nhưng cũng ngon lành. Sực nhớ, ba nói mấy anh em đi nhổ cải con làm rau sống, hái ớt xiêm vào giã mắm nêm cay cay…


Bánh xèo đổ xong được để trên những tấm lá chuối

Ba chùi hai bàn tay dính đầy bột vào cái áo đang mặc, rưng rưng nhìn ba thằng con háo hức xé bánh xèo, cuộn cải con chấm mắm nêm. Má đi xa rồi, nhưng ba đã đem Tết về cho mấy đứa con. Thằng út hít hà: “Y chang như má đổ ba ơi!”

Bánh xèo ba đổ là loại bánh xèo vỏ không có nhân. Bột gạo được xay, rắc thêm ít hành lá. Chẳng cần tôm thịt gì, xé ra chấm với mắm nêm thêm ít rau cải con sao mà ngon đến tê tái!

Ba nói hồi xưa ba má về ở với nhau mà nghèo lắm. Bữa cơm nào cũng đạm bạc nhưng được cái nhà cửa không bao giờ ngớt tiếng cười. Ba mê má cũng bởi một lần ghé nhà má chơi được đãi món bánh xèo vỏ chấm mắm nêm. Người đâu gầy gầy xinh xinh mà đôi tay cứ thoăn thoắt đổ hết cái này đến cái khác.

Món bánh xèo vỏ cùng ba má đi qua những ngày gian khó. Vậy nên những ngày hiu hiu tháng Chạp là má nổi lửa đổ bánh xèo vỏ cho cả nhà ăn để nhớ những ngày xa lắc xa lơ ấy…

Thịt tôm giờ đâu khó để mua, cũng có khi nhiều trong tủ lạnh nhưng món bánh xèo sum vầy nhà mình luôn luôn là món bánh xèo vỏ rắc thêm nhiều hành lá.

Giờ má đi xa, năm nào ba cũng nhóm lửa đổ bánh xèo trên chiếc chảo gang cũ cho mấy đứa con đi xa trở về.


Bánh xèo vỏ chỉ gồm bột gạo và hành lá nhưng chấm mắm nêm cay cay là ngon tê tái

Ba giờ đổ bánh xèo điêu luyện, bàn tay thoăn thoắt chứ không vụng về như trước. Ba đẩy từng thanh củi vào bếp, múc từng vá bột, chỉ một loáng là từng cái bánh tròn vo xếp trên tàu lá chuối. Chỉ có điều, dáng ba còng hơn, tóc ba bạc nhiều hơn. Bày đĩa bánh xèo thắp hương cho má, rồi mấy anh em như những ngày bé dại, cứ ngồi quanh trên cái bàn cũ, ngóng từng cái bánh nóng hổi từ tay ba…

Căn nhà ở quê giờ chỉ còn ba ở. Mấy anh em giờ công việc ổn định nhưng mỗi đứa một nơi. Đứa nào cũng có kế hoạch đón ba lên ở với mình. Ba cười nói mình ở quê quen rồi, quen với nếp quê gần gũi thân tình. Quen với con gà, trái mướp, mớ rau luộc cho qua bữa… Ba già rồi, y như một cái cây đã ăn sâu vào lòng đất mẹ. Giờ ba lên phố, chẳng khác nào bứng ba sang vùng đất khác, sao mà ở được. Vả chăng, ba muốn giữ căn nhà cũ, nơi lưu giữ bao nhiêu vui buồn của ba má, của mấy đứa con…

Tôi nhìn thấy có giọt nước mắt trong veo trong mắt bạn mình. Bạn chợt quay đi, lau vội vàng như thể sợ mấy đứa bạn cười. Nhưng có đứa nào cười đâu. Lòng đứa nào cũng se sắt nhớ ba, nhớ má, nhớ căn bếp quê ấm sực tình thân…

Vậy là chừng mươi bữa nữa bạn gói ghém hành lí về quê. Về sớm chút để gần ba thêm ít ngày, để cùng ba sửa soạn đón Tết và cùng mấy đứa em ngóng từng cái bánh xèo vỏ ba làm. Trăm năm chỉ mong xuân nào cũng được nhìn ba đổ bánh xèo!


Nguyễn Thị Như Hiền