Hiện nay, tỉ lệ người mắc tăng huyết áp có xu hướng tăng cao và độ tuổi trẻ dần. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là nhịp sống nhanh và lối sống sinh hoạt không đúng. Nguy hiểm hơn, bệnh tăng huyết áp thường không có triệu chứng rõ ràng khiến nhiều người chủ quan, không tuân thủ điều trị dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Theo giới chuyên môn, với người bình thường, việc ăn uống ngày Tết khiến họ tăng vài ba cân cũng không bị ảnh hưởng đến sức khỏe nhiều. Song với người cao huyết áp, những món ăn, thức uống đó nếu không được định lượng phù hợp sẽ ảnh hưởng lớn đến việc kiểm soát huyết áp và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Tỉ lệ người tăng huyết áp nhập viện do đột quỵ trong và sau Tết tăng khoảng 15%-30% so với bình thường.

TS-BS Trần Chí Cường, Giám đốc Bệnh Viện Đa Khoa Quốc Tế SIS Cần Thơ, cho hay ngày đầu của năm mới (mùng 6 Tết) khám những ca đầu tiên mới thấy nỗi lo đột quỵ trẻ trong cộng đồng đang ngày càng phổ biến. Ca điển hình là một nam dáng vẻ doanh nhân làm nghề kinh doanh còn khá trẻ mới 41 tuổi. Do công việc nên uống bia, hút thuốc lá khá thường xuyên và gần như ngày nào cũng có. Gần đây anh cảm thấy mệt mỏi, hay choáng váng chóng mặt, mất thăng bằng, bị đột quỵ nhẹ trong Tết và đã khám ở một bệnh viện khác nhưng chẩn đoán chưa rõ ràng. Sáng mùng 6 Tết thấy tê yếu nửa người nên vào Bệnh Viện Đa Khoa Quốc Tế SIS Cần Thơ. Qua kiểm tra phát hiện bệnh nhân bị hẹp động mạch não giữa, đồng thời bị luôn đái tháo đường (HbA1C > 10….) mà không hay biết. Trước mắt, bệnh nhân sẽ được điều trị nội khoa tích cực, theo dõi kỹ. 

Theo GS-TS-BS Trương Quang Bình, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, trước đây người bệnh trên 60 tuổi tăng huyết áp chiếm tỉ lệ cao. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người bệnh dưới 60 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh lý này, chiếm 40% trong tổng số người bệnh đi khám và phát hiện tăng huyết áp tại đơn vị.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ hóa bệnh lý tăng huyết áp là do lối sống, chế độ sinh hoạt không đúng dẫn đến nhiều yếu tố nguy cơ gây bệnh như: thói quen ăn mặn, ăn nhiều thức ăn nhanh, uống nhiều bia rượu, ít vận động, tình trạng béo phì, thường xuyên căng thẳng, lo âu… Kết quả là tình trạng tăng huyết áp ngày càng tăng và nhiều người trẻ tuổi sớm mắc bệnh tăng huyết áp.

Bệnh tăng huyết áp đa phần không có triệu chứng. Nguy hiểm hơn, có đến 90% người bệnh không có nguyên nhân gây bệnh. Ở người trẻ tuổi, tâm lý chủ quan khiến nhiều người vô tình phát hiện bệnh khi đến khám sức khoẻ tổng quát hoặc nghiêm trọng hơn là khi đã xuất hiện biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ… Nhiều trường hợp bất ngờ bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não trong khi trước đó sức khoẻ còn rất tốt, nguyên nhân đa số là do biến chứng của bệnh tăng huyết áp gây ra.

Ngoài ra tăng huyết áp còn dẫn đến nhiều biến chứng khác như: phì đại cơ tim, suy tim, xuất huyết đáy mắt, phù gai thị trong đáy mắt, mất thị lực, suy thận hoặc các bệnh lý động mạch chủ… Đây là các biến chứng nặng nề, nhiều trường hợp có thể tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời.

GS-TS-BS Trương Quang Bình khuyến cáo cách tốt nhất để phát hiện bệnh kịp thời là đi khám sức khỏe định kỳ. Mỗi người cũng có thể chủ động phát hiện tăng huyết áp bằng cách tự đo huyết áp hoặc đến các cơ sở y tế gần nhất. Chỉ cần một trong 2 trị số: huyết áp tâm thu (số trên) từ 140 mmHg trở lên, huyết áp tâm trương (số dưới) từ 90 mmHg trở lên thì được xem là tăng huyết áp.

Ngay khi phát hiện tăng huyết áp hoặc có những triệu chứng dù chỉ thoáng qua như: hồi hộp, đánh trống ngực, nhức đầu mỗi buổi sáng thức dậy… nên đi thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt, người có các yếu tố nguy cơ: thói quen ăn mặn, môi trường sống ít vận động, uống nhiều rượu bia, căng thẳng thường xuyên, lớn tuổi và tiền căn gia đình có người mắc tăng huyết áp nên khám sức khoẻ định kỳ.

“Điều quan trọng nhất là phòng bệnh. Phải nhận biết các yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp và có kế hoạch loại trừ những yếu tố nguy cơ này càng nhanh càng tốt. Hãy có một chế độ ăn uống thích hợp, chế độ tập thể lực đều đặn và khám sức khỏe định kỳ để tránh mắc bệnh tăng huyết áp”, chuyên gia tim mạch nhấn mạnh.

Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh-Bộ Y tế, ở nước ta mỗi năm có khoảng 156.000 người đột quỵ do tăng huyết áp. Trong đó, tỉ lệ người bệnh tăng huyết áp nhập viện do đột quỵ trong và sau Tết tăng khoảng 15%-30% so với bình thường.


NGUYỄN THẠNH