Một năm sau cái chết của Mahsa Amini trong tay cảnh sát đạo đức Iran, một cô gái 16 tuổi đã phải nhập viện ở nước này sau khi cô bước vào một toa tàu điện ngầm với mái tóc không che phủ và rời khỏi cùng toa tàu trong tình trạng bất tỉnh.
Trong đoạn video camera an ninh được chia sẻ bởi đài truyền hình nhà nước Iran, cô gái teen Armita Garavand dường như để tóc không che phủ khi cô bước vào một toa tàu điện ngầm ở Tehran vào Chủ nhật. Ngay sau đó, các đoạn video camera an ninh khác cho thấy Armita được đưa ra khỏi toa tàu trong tình trạng bất tỉnh.
Đoạn video về những gì đã xảy ra trên tàu chưa được công bố, nhưng theo một nhóm bảo vệ quyền người Kurd Iran, Tổ chức Nhân quyền Hengaw, các sĩ quan đạo đức của đất nước đã tấn công thể chất dữ dội Armita vì bị cáo buộc không tuân thủ quy tắc ăn mặc của đất nước.
Chính quyền đã phủ nhận bất kỳ cáo buộc nào chống lại họ, thay vào đó nói rằng Armita bất tỉnh sau khi huyết áp của cô giảm vì cô bỏ bữa sáng, theo báo New York Times. Armita hiện đang trong tình trạng hôn mê ở đơn vị chăm sóc đặc biệt của một bệnh viện quân sự ở Tehran dưới sự giám sát.
Nhiều người đang so sánh với Amini, người đã chết trong tay cảnh sát đạo đức năm ngoái sau khi bị bắt vì bị cáo buộc đội khăn trùm đầu quá lỏng lẻo. Cái chết của Amini đã kích hoạt một cuộc nổi dậy trên toàn quốc trở thành cuộc biểu tình kéo dài nhất của Iran kể từ cuối những năm 1970, trong đó hàng trăm người đã thiệt mạng.
Dưới đây là những điều cần biết.
Chuyện gì đã xảy ra
Đoạn video về vụ việc cho thấy một cô gái trẻ với mái tóc đen ngắn bước vào một chuyến tàu vào khoảng 7 giờ sáng Chủ nhật, mặc dù không có nhiều thông tin khác về trình tự các sự kiện tiếp theo.
Nhà báo Farzad Seifikaran, người đầu tiên đưa tin về câu chuyện này, theo New York Times, đã phỏng vấn những người thân của Armita, những người cáo buộc rằng Armita đang cùng hai người bạn trên tàu – những người cũng để tóc lộ ra ngoài – khi họ tranh cãi với các quan chức về việc che tóc. Họ nói rằng một trong những quan chức sau đó đẩy Armita, khiến cô ngã và đập đầu vào một vật thể kim loại, theo Times. Armita, theo Times, kể từ đó bị xuất huyết não do vụ việc và vẫn đang trong tình trạng chăm sóc tích cực.
Đài truyền hình nhà nước IRNA, đã phát hành đoạn video phỏng vấn cha mẹ của Armita vào thứ Ba lặp lại phiên bản chính thức của vụ việc. “Con gái tôi, tôi nghĩ huyết áp của con, tôi không biết gì, tôi nghĩ, họ nói rằng huyết áp của con hạ xuống rồi con ngã xuống và đầu con va vào cạnh của tàu điện ngầm”, Shahin Ahmadi, mẹ của Armita nói. Bà nói con gái bà đang trên đường đến trường ở Tàu điện ngầm Shahada khi vụ việc xảy ra.
Trong cuộc phỏng vấn, cha của Armita nói rằng con gái ông khỏe mạnh và không dùng thuốc. Cả hai cha mẹ của cô gái trẻ lặp lại rằng các sự kiện diễn ra là một tai nạn, và yêu cầu mọi người cầu nguyện cho sự hồi phục của con gái họ, theo IRNA.
Nhưng nhiều người Iran hoài nghi về các tài khoản chính thức. Một thông cáo báo chí sau đó của Tổ chức Nhân quyền Hengaw cho biết mẹ của Armita sau đó bị chính quyền Iran bắt giữ. Vị trí chính xác của bà kể từ tối thứ Tư vẫn chưa rõ. Tổ chức nói thêm rằng cuộc phỏng vấn được IRNA phát hành với cha mẹ của Armita được hoàn thành dưới “sự có mặt và áp lực cực kỳ mạnh mẽ của lực lượng an ninh”.
Tại bệnh viện, theo Times, Armita đang được các đặc vụ an ninh canh giữ. Các nhóm dân quyền nói rằng chính quyền đã đe dọa bắt giữ thành viên gia đình nếu họ nói chuyện với báo chí.
Một nhà báo của tờ báo Shargh đã bị bắt giữ và giam giữ sau khi cô phỏng vấn Ahmadi vào Chủ nhật, theo các biên tập viên của tờ báo.
Một số người nói rằng các biện pháp an ninh cực đoan và im lặng các nhà báo là bằng chứng về tội ác lớn hơn đã được thực hiện. “Minh bạch có nghĩa là tất cả các đặc vụ an ninh rời Bệnh viện Không quân Fajr và các khu vực xung quanh và các nhà báo được phép đưa tin về những gì đã xảy ra với cô gái 16 tuổi”, Mohsen Borhani, một luật sư ở Tehran, tweet. “Theo luật pháp của đất nước, chuẩn bị tin tức về một sự cố như vậy không phải là tội phạm.”
Những gì đang diễn ra trong nước
Năm qua đã chứng kiến các cuộc tấn công nghiêm trọng nhằm vào phụ nữ Iran. Vào tháng 3, hơn 100 người đã bị bắt vì giúp đỡ đầu độc hàng nghìn học sinh nữ trên khắp đất nước. Các vụ tấn công bằng khí độc ở các trường học, đặc biệt là các trường nữ sinh, đã xảy ra ít nhất từ tháng 11 năm 2022 và ảnh hưởng đến nhiều thành phố. Nguyên nhân chính xác của các vụ tấn công vẫn chưa rõ. Một số người nói rằng điều đó được thực hiện bởi các nhóm cực đoan tôn giáo chống lại việc giáo dục trẻ em gái trong khi những người khác nói rằng các vụ đầu độc khí ở trường học nhằm vào các cô gái trẻ tham gia các cuộc biểu tình phản đối cái chết của Amini.
Các quy tắc chính phủ hiện hành ở Iran yêu cầu phụ nữ phải đội hijab, nhưng hàng nghìn người đã từ chối làm như vậy hàng ngày trong một hành động thách thức. Hành động đó nguy hiểm ở một đất nước đã cảnh báo phụ nữ rằng họ có thể sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để buộc tội họ về tội ác của họ sau này.
“Sốc và lo ngại về các báo cáo rằng cảnh sát đạo đức của Iran được gọi là đã tấn công Armita G[a]ravand 16 tuổi. Chúng tôi đang theo dõi tin tức về tình trạng của cô ấy”, Abram Paley, phó đặc phái viên đặc biệt của Mỹ về Iran, tweet. “Chúng tôi tiếp tục ủng hộ những người dũng cảm của Iran và làm việc với thế giới để chế độ chịu trách