Xã Hải Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa là vựa muối truyền thống và lâu đời nhất của Thanh Hóa. Hiện xã này có khoảng hơn 70 ha muối và có khoảng 500 hộ gia đình làm nghề cơ cực này.

Diêm dân Thanh Hóa phơi mình trên những cánh đồng muối

Có mặt trên những cánh đồng muối trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm cuối tháng 6, đầu tháng 7 mới thấy hết được nỗi cơ cực của diêm dân. Họ phải phơi lưng dưới nắng nóng, đối mặt với hơi nước bốc lên mặn chát.

Dù nắng như đổ lửa, thế nhưng những người làm muối ở Hải Lộc lại mong trời nắng to thêm, kéo dài thêm để muối nhanh kết tinh, hạt đẹp, chất lượng tốt hơn.

Để làm ra hạt muối cũng phải trải qua nhiều công đoạn rất vất vả, đầu tiên là xử lý nền đất cho thật chặt để hạn chế tối đa nước biển thấm xuống nền. Tiếp theo là công đoạn phơi cát đã được ngâm nước biển.

Khi cát khô, trên từng hạt cát sẽ kết tinh những hạt muối nhỏ, người ta dùng xẻng xúc cát đã được phơi khô vào các hố và nén thật chặt. Sau đó, đổ nước biển vào và lắng lấy nước muối. Cuối cùng là đổ nước muối đã được lắng kỹ vào nền ruộng xi măng. Sau khi phơi gần một ngày, muối sẽ lên hạt thì cũng là thời điểm thu hoạch.

Hình ảnh diêm dân Hải Lộc phơi mình trên cánh đồng muối giữa tiết trời nắng như đổ lửa:

Bắt đầu từ tháng 4 cho tới tháng 8, cao điểm là vào tháng 6 đến tháng 7, khi nhiệt độ trung bình từ 38-40 độ C, hàng trăm diêm dân thôn Hải Lộc lại vào mùa làm muối

Để làm ra những hạt muối trắng tinh có rất nhiều công đoạn, đầu tiên là phơi cát. Cát được đổ ra ruộng sau đó dùng cào xới cho cát khô

Khi đất khô đến độ, diêm dân sẽ xúc cát vào các hố và nén thật chặt

Sau đó, người dân sẽ múc nước biển từ dưới kênh dẫn bên ruộng muối đổ trộn vào cho đến khi nước xấp xỉ bể của hệ thống máng lọc

Sau khi lọc xong, diêm dân múc nước từ trong lu đem đổ lên sân phơi kết tinh để lấy muối

Làm muối phụ thuộc vào thời tiết, trời càng nắng việc phơi muối càng thuận tiện, muối sẽ nhanh kết tinh, rút ngắn thời gian thu hoạch

Sau khi muối kết tinh, diêm dân dùng xẻng xúc dồn lại thành đống nhỏ

Hàng ngày, một gia đình có thể làm được khoảng 100 kg muối, với giá bán hiện nay có thể kiếm được hơn 200.000 đồng

Do nghề muối cực nhọc, đồng tiền kiếm được rất thấp nên giờ chủ yếu toàn người già theo nghề, bởi theo họ giờ cũng chẳng có nghề gì để làm

Những hạt muối làm ra thấm đẫm không biết bao nhiêu mồ hôi của những người nông dân


Tuấn Minh