Phó Thủ tướng: Chiến lược phát triển giáo dục tránh tiếp cận “thiếu tổng thể, tạo chia cắt”

Ngày 21-4, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà làm việc với lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục về nội dung dự thảo Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh nguồn lực quan trọng nhất là con người và nhân tài là động lực đổi mới sáng tạo. Do đó, Bộ GD-ĐT cần bảo đảm sự thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo về giáo dục các cấp, cũng như tính liên thông, tránh tiếp cận “thiếu tổng thể, tạo chia cắt”.

Phó Thủ tướng cho rằng Chiến lược phải mang tính hành động nhiều hơn, bao quát phạm vi, mục tiêu đặt ra. Trước mắt, khi chưa xây dựng được Chiến lược, Bộ cần tập trung xây dựng đề án từ nay đến năm 2025, xác định những nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách trên cơ sở rà soát kết quả thực hiện những mục tiêu về phổ cập tiểu học, THCS; đổi mới phương pháp dạy và học; nâng cao chất lượng dạy ngoại ngữ, liên thông giữa các bậc học, giữa giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp…

“Đề án này phải khắc phục ngay những điểm nghẽn trong nghị định, thông tư về giáo dục, tích hợp thực chất quy hoạch hệ thống giáo dục, đào tạo gắn với quy hoạch phát triển vùng, địa phương” – Phó Thủ tướng nói.

Để đổi mới dạy và học ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu hội nhập, Phó Thủ tướng cho rằng công tác đào tạo đội ngũ giáo viên cần “đi trước một bước” và huy động nguồn lực xã hội cùng tham gia để đạt được kết quả thực chất cho người học.

Việc đổi mới nội dung, mục tiêu đào tạo phải đáp ứng yêu cầu thực tiễn, có sự cân đối, hài hòa kiến thức giữa các môn học. Các trường sư phạm phải đi đầu trong thay đổi về chương trình đào tạo, phương thức quản trị, trên cơ sở xác định những nội dung giáo dục cơ bản để đào tạo một số lượng giáo viên cơ hữu. Đối với những môn học liên quan đến thẩm mỹ, hình thành nhân cách, các trường phổ thông có cơ chế thu hút các chuyên gia, nhà khoa học, nghệ sĩ đến giảng dạy cho học sinh.

“Trong thay đổi phương pháp dạy và học, cần xác định đúng vị trí, vai trò của nhà trường, xã hội, gia đình trong mục tiêu phát triển toàn diện giáo dục “đức – trí – thể – mỹ”. Người học là trung tâm của quá trình tự học, biết đổi mới, sáng tạo, cảm nhận cái đẹp, nắm vững phương pháp tự học, nhất là học tập suốt đời” – Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý tại những khu vực có điều kiện thuận lợi, cần thúc đẩy mạnh mẽ xã hội hóa giáo dục, để dành nguồn lực nhà nước đầu tư cho phổ cập giáo dục, xóa mù chữ tại vùng sâu, vùng xa, khu vực khó khăn, tạo điều kiện để giáo viên yên tâm làm việc.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết Bộ GD-ĐT đã đề xuất 10 nhóm giải pháp, bao gồm: Hoàn thiện thể chế; đổi mới quản lý giáo dục và quản trị nhà trường; thực hiện công bằng trong tiếp cận giáo dục; phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục đáp ứng nhu cầu học tập của người dân; đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục; phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; bảo đảm nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất cho phát triển giáo dục; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và tăng cường chuyển đổi số trong giáo dục; thúc đẩy nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, ứng dụng chuyển giao gắn liền với đào tạo; tăng cường hội nhập quốc tế.

GS Mai Trọng Nhuận (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng Chiến lược cần lựa chọn một số điểm quan trọng để giải quyết dứt điểm. Cũng đồng quan điểm này, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, đề nghị Chiến lược chỉ nên nêu những vấn đề thiết thực, căn bản cần tháo gỡ ngay, thay vì đề cập đến mọi vấn đề, mọi giải pháp.

“Hai điểm nghẽn lớn nhất cần được tháo gỡ là thực hiện tự chủ ở tất cả các cơ sở giáo dục, tăng cường tính chủ động, trách nhiệm của các địa phương trong phát triển giáo dục. Các trường học phải trở thành thiết chế dân chủ, nhân văn, sáng tạo” – TS Nguyễn Tùng Lâm bày tỏ.

Các đại biểu cũng cho rằng trong từng giải pháp thực hiện phải xác định điểm đột phá thay vì “chung chung, dàn trải”, từ đó mới có thể tính toán được nguồn lực khả thi, đánh giá được kết quả thực hiện cụ thể.