Ngày 28-7, đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội khóa XV do thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội, làm Trưởng đoàn đã làm việc với UBND TP HCM về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Còn nhiều vướng mắc, bất cập

Báo cáo với đoàn giám sát, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cho biết công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tại TP HCM trong giai đoạn 2016-2021 đạt kết quả khá tích cực. TP HCM đã thực hiện tiết giảm các khoản chi, trong đó có các khoản chưa cấp bách, chi hội họp, công tác… để phòng chống dịch bệnh và thực hiện các chính sách an sinh trên địa bàn.

Về hạn chế, Chủ tịch UBND TP HCM cho hay vẫn còn tình trạng chậm phê duyệt phương án giá đất, thủ tục gia hạn hợp đồng thuê đất, gia hạn thời gian thực hiện dự án đầu tư, vướng mắc về phương án sử dụng đất của doanh nghiệp cổ phần hóa. Việc sử dụng mặt bằng không hiệu quả hoặc chậm thu hồi đất bỏ trống cũng gây lãng phí nguồn lực đất đai tại địa phương.

Ngoài ra, công tác lập, thẩm định, phê duyệt Đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết của đơn vị sự nghiệp công lập còn vướng mắc. Pháp luật về quản lý sử dụng tài sản công cũng chưa có quy định việc cho thuê tài sản được giao cho các đơn vị quản lý, giữ hộ nên khi triển khai gặp nhiều trở ngại. Với doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, việc chậm cổ phần hóa trong một số trường hợp cũng làm chậm đi cơ hội đầu tư sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp và không kịp thời bổ sung nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Thủ tục kéo dài làm tăng mức đầu tư công hay việc chuyển sang thực hiện chính quyền đô thị chưa như kỳ vọng cũng là những hạn chế cần giải quyết của thành phố.

Từ đó, TP HCM kiến nghị Quốc hội và Chính phủ sớm xem xét, ban hành Luật Đất đai sửa đổi; sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư công, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; đồng thời sửa đổi, bổ sung Nghị định 15/2021 để giải quyết các khó khăn, vướng mắc đối với các dự án PPP.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương với những vấn đề vướng mắc vượt thẩm quyền, đoàn giám sát sẽ báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ để chỉ đạo các cơ quan tháo gỡ.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương

Tại buổi làm việc, các thành viên đoàn giám sát đánh giá cao công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của TP HCM, đặc biệt là việc 100% đơn vị sự nghiệp công lập ở thành phố thực hiện tự chủ về tài chính đã giúp nguồn kinh phí của nhà nước cấp cho các đơn vị này giảm dần.

Đoàn giám sát đề nghị TP HCM triển khai quyết liệt việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập, đẩy mạnh giao quyền tự chủ cho đơn vị sự nghiệp. Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa các dịch vụ công, tạo cơ chế thuận lợi để các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ về mặt tài chính.

Đoàn cũng lưu ý việc quy hoạch sử dụng đất cần xác định rõ các hạng mục ưu tiên, nguồn vốn khả thi để thực hiện các công trình, dự án có sử dụng đất bảo đảm đúng tiến độ trên nguyên tắc phân bổ hợp lý, sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, bền vững. Cùng với đó, đẩy mạnh việc đấu giá quyền sử dụng đất để khắc phục tình trạng dự án “treo”, quy hoạch “treo” song cũng cần bảo đảm tính chặt chẽ, hợp pháp, tránh dư luận trong đấu giá đất.

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao trách nhiệm, sự nỗ lực của Tổ công tác và UBND TP HCM cùng các cơ quan liên quan trong việc chuẩn bị các nội dung báo cáo Đoàn giám sát.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị TP HCM tiếp tục làm tốt công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Song song với đó, phấn đấu cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tăng cường năng lực cạnh tranh, nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ công, dịch vụ sự nghiệp công và dịch vụ công ích; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ; tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Đoàn Đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp…

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, TP HCM cần có thống kê cụ thể các vấn đề liên quan đến quản lý, sử dụng đất và giải pháp tháo gỡ để tránh lãng phí cũng như báo cáo làm rõ nguyên nhân chủ quan và có kiến nghị cụ thể để hoàn thiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. “Những vấn đề thuộc phạm vi thẩm quyền, TP HCM cần tập trung chỉ đạo khắc phục, tạo chuyển biến ngay. Đối với những vấn đề vướng mắc vượt thẩm quyền, đoàn giám sát sẽ báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ để chỉ đạo các cơ quan tháo gỡ bằng cơ chế, chính sách, pháp luật – Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Nhiều dự án còn chậm, gây lãng phí

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đã chỉ ra một số dự án trọng điểm quốc gia tại TP HCM đang chậm tiến độ, nhiều lần điều chỉnh tổng mức đầu tư làm giảm hiệu quả nguồn vốn, lãng phí ngân sách nhà nước. Cụ thể như dự án Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 tuyến Bến Thành – Suối Tiên; dự án Xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 Bến Thành – Tham Lương.

Bên cạnh đó, tình trạng tắc nghẽn giao thông, ngập úng chưa được giải quyết triệt để, gây thiệt hại lớn cho xã hội. Nguyên nhân chính là do sự yếu kém trong quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị, xây dựng. TP HCM cần nhìn nhận đây là yếu tố gây lãng phí và tập trung khắc phục.


Bài và ảnh: NGUYỄN PHAN